Cáu gắt khó chịu tiền mãn kinh – Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

“Gần đây tôi thấy người hay cáu gắt khó chịu, hay nổi nóng vô cớ. Lên mạng tìm hiểu được biết là một trong những biểu hiện của giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh. Xin bác sĩ giải thích rõ hơn về nguyên nhân và tư vấn cách điều trị.” (Lê Thảo Mai – 45 tuổi, Hà Nội).

Tham vấn y khoa của Dược phẩm Tâm Bình – Thạc sĩ, BS Nguyễn Thị Hằng sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi trên.

1. Cáu gắt khó chịu tiền mãn kinh là gì?

Giai đoạn tiền mãn kinh ở nữ giới thông thường ở độ tuổi từ 40-50. Thời kỳ này, chị em có thể sẽ phải đối mặt với sự khủng hoảng về sức khỏe và tâm lý. Trong đó, tiêu biểu và phổ biến hàng đầu là tình trạng cáu gắt, khó chịu, bức bối trong người.

Cáu gắt, khó chịu tiền mãn kinh là trạng thái cảm xúc tiêu cực, thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn và rất dễ chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác (bao gồm cả bồn chồn, lo âu, buồn bã, nóng nảy…).

2. Nguyên nhân khiến người cáu gắt, khó chịu tiền mãn kinh

Theo các chuyên gia tâm lý, cáu gắt có thể là một trong các triệu chứng điển hình của tiền mãn kinh. Dưới đây là lý giải nguyên nhân cụ thể:

2.1 Tâm lý tiêu cực do sức khỏe ngày một giảm sút

Cùng với quá trình lão hóa tự nhiên, càng có tuổi, phụ nữ càng gặp phải nhiều vấn đề về sức khỏe. Các bệnh lý nội, ngoại khoa có xu hướng gia tăng. Nhiều người gặp phải tình trạng đau nhức xương khớp, tiền đình, bệnh dạ dày, tăng huyết áp…

Bệnh tật có thể là nguyên nhân khiến chị em đau đớn, tâm trạng lo lắng. Vì thế, thường xuyên cáu gắt, khó chịu là điều hoàn toàn có thể lý giải được.

2.2 Cáu gắt do thay đổi nội tiết tố

Estrogen là nội tiết tố quan trọng hàng đầu trong cơ thể nữ giới; được sản xuất chủ yếu ở buồng trứng. Hormone này chủ yếu chịu trách nhiệm về chức năng sinh dục, sinh sản. Ngoài ra, estrogen còn tham gia vào việc kiểm soát lượng serotonin – chất giúp điều chỉnh tâm trạng, tạo cảm xúc vui vẻ, lạc quan ở con người.

Đến tuổi mãn kinh, buồng trứng tiết ít Estrogen hơn khiến nội tiết tố suy giảm. Lúc này, não bộ cũng sẽ sản xuất ít serotonin hơn. Vì thế, tâm trạng của nữ giới trở nên kém ổn định; thường xuyên xuất hiện những cảm xúc tiêu cực. Điển hình trong số đó là cáu gắt, bi quan, lo lắng, bồn chồn, buồn bã…

2.3 Do chưa kịp thích nghi với sự thay đổi về ngoại hình, sắc vóc

Nhiều người khi bước vào tuổi trung niên, vóc dáng trở nên kém thon gọn hơn so với thời còn trẻ. Đây không chỉ là hệ quả của lối sống thiếu khoa học, dung nạp quá nhiều calo, lười vận động; mà sự suy giảm estrogen cũng có thể là nguyên nhân khiến nữ giới mất kiểm soát cân nặng.

Cùng với đó, da dẻ xuất hiện nếp nhăn, nám sạm cũng khiến phụ nữ mất tự tin. Nhiều chị em thời kỳ này có xu hướng hoài niệm, chán nản hiện tại. Cùng với áp lực cuộc sống, công việc sinh ra tâm lý cáu bẳn, khó chịu vô cớ với những người xung quanh.

2.4 Do gặp vấn đề phụ khoa và trục trặc đời sống tình dục

Một trong những nguyên nhân gây cáu gắt khó chịu tiền mãn kinh ở nữ giới là do gặp phải các vấn đề phụ khoa. Nội tiết tố suy giảm làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm đường sinh dục, gây ngứa ngáy, khó chịu.

Bên cạnh đó, tình trạng khô âm đạo cũng ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống chăn gối; khiến chị em không tìm thấy được cảm giác thỏa mãn khi quan hệ, vợ chồng gặp trục trặc.

3. Cáu gắt thường xuyên gây ảnh hưởng gì? Có nguy hiểm không?

Cáu gắt không phải là bệnh. Cáu gắt là một trạng thái cảm xúc tiêu cực. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động xấu đến tâm lý của người bệnh và các mối quan hệ xung quanh. Cụ thể là:

• Gây tổn hại đến sức khỏe hệ tim mạch, gan, dạ dày…, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến các bộ phận trên.
• Tâm trạng cáu gắt, u uất nếu không được giải tỏa trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, thậm chí trầm cảm.
• Ảnh hưởng đến các mối quan hệ, gây căng thẳng không khí gia đình.
• Làm giảm tập trung, giảm tỉnh táo, giảm hiệu suất làm việc…

4. Khi nào nữ giới cần được thăm khám y khoa?

Trong trường hợp không thể tự mình điều chỉnh cảm xúc, kiểm soát suy nghĩ, lời nói, hành vi…, nữ giới cần được thăm khám và tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa. Lúc này, những cơn cáu gắt, tức giận có thể bị chi phối bởi những bệnh lý khác. Cần phải điều trị bằng những biện pháp tích cực mới có thể cải thiện tâm trạng.

Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy bạn cần đến bác sĩ chuyên khoa:

• Suy nghĩ tiêu cực, có những hành vi bất thường
• Thường xuyên trả qua những cơn hỗn loạn về tâm lý, hoảng sợ thái quá
• Mất ngủ kéo dài, lo lắng, bồn chồn không rõ nguyên nhân
• Mệt mỏi, ủ rũ, thiếu năng lượng
• Lãnh cảm với mọi thứ xung quang
• Buồn bã, tuyệt vọng, đau đớn không rõ lý do…

5. Điều trị cáu gắt tiền mãn kinh ở nữ giới

Để cân bằng cảm xúc, xoa dịu những cơn cáu gắt, chị em có thể áp dụng song song biện pháp trị liệu tâm lý, sử dụng thuốc điều trị. Cụ thể là:

5.1 Sử dụng thuốc

Thuốc chống trầm cảm liều thấp (thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin) có thể được bác sĩ chỉ định; giúp giảm các triệu chứng khó chịu tiền mãn kinh như bốc hỏa, mất ngủ, tâm trạng thất thường…

Việc sử dụng thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn… Nữ giới cần tuân thủ theo liều dùng và hướng dẫn của chuyên gia y tế.

5.2 Bổ sung estrogen, cân bằng nội tiết tố giúp giảm cáu gắt

Cân bằng nội tiết là chìa khóa quan trọng giúp khôi phục trạng thái tinh thần ổn định. Trong các trường hợp suy giảm nội tiết trầm trọng, chị em có thể được chỉ định liệu pháp estrogen. Tuy nhiên, estrogen tổng hợp khi sử dụng tiềm ẩn nhiều nguy cơ, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.

Các nghiên cứu lâm sàng đã phát hiện và khẳng định tác dụng cải thiện nội tiết tố ở một số thảo dược tự nhiên. Chị em có thể tham khảo sử dụng để đảm bảo tính an toàn:

>>> Mầm đậu nành

Theo PGS, TS Nguyễn Thượng Dong – nguyên Viện trưởng Viện Dược liệu, Mầm đậu nành là một trong những nguồn cung cấp phytoestrogen dồi dào nhất trong tự nhiên. Do đặc điểm về cấu trúc và khả năng gắn kết với các thụ thể estrogen, Mầm đậu nành được cho là lựa chọn an toàn để bổ sung nội tiết tố cho chị em phụ nữ.

>>> Sâm tố nữ

Nghiên cứu khẳng định tác dụng dược lý estrogen của Sâm tố nữ mạnh gấp 3000 lần so với Mầm đậu nành. Thống kê tại Mỹ cho biết, có đến 96% số người sử dụng hài lòng với dạng bào chế từ Sâm tố nữ. Đây là giải pháp tốt cho phụ nữ gặp các triệu chứng tiền mãn kinh do thiếu hụt estrogen.

5.3 Áp dụng chế độ ăn uống khoa học

Theo khuyến cáo của chuyên gia dinh dưỡng, nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin D, sắt, canxi trong thực đơn. Những chất này giúp cải thiện tâm trạng, giúp nữ giới phấn chấn hơn; đồng thời hỗ trợ xương chắc khỏe, giảm triệu chứng đau nhức xương khớp.

Đặc biệt, nên áp dụng chế độ dinh dưỡng nhiều chất xơ, giàu khoáng chất, ít calo để kiểm soát tốt cân nặng mà vẫn đảm bảo sức khỏe.

5.4 Thử một vài môn thể thao phù hợp

Thể dục thể thao không chỉ giúp cơ thể dẻo dai, săn chắc. Đây còn là bí quyết giúp cải thiện tâm trạng hiệu quả. Vận động giúp cơ thể tăng cường sản sinh endorphin – hormone giúp tạo nên trạng thái hưng phấn, vui vẻ, tích cực.

Đối với nữ giới trung niên, môn thể thao phù hợp là chạy bộ, bơi, cardio, aerobic… Tập luyện thường xuyên còn giúp phòng chống bệnh tật, cải thiện sức khỏe tim mạch.

5.5 Giải tỏa căng thẳng giúp giảm cáu gắt khó chịu tiền mãn kinh

Trạng thái tâm lý bất ổn càng trở nên trầm trọng hơn nếu bạn thường xuyên mệt mỏi, stress với công việc và các mối quan hệ. Vì vậy, cần sắp xếp hợp lý để bản thân có những khoảng thời gian nghỉ ngơi, thư giãn.

Bạn có thể kiếm được nhiều tiền, nhưng điều đó có thực sự khiến bạn hạnh phúc? Chất lượng cuộc sống được tạo nên bởi nhiều yếu tố. Vì thế, đừng quên thả lỏng cơ thể và cân bằng cảm xúc.

5.6 Dành thời gian cho sở thích cá nhân

Tuổi trung niên là giai đoạn khá đặc biệt trong cuộc đời người phụ nữ. Khi công việc đã tạm ổn định, con cái đã lớn. Lúc này, chị em nên dành cho bản thân những góc nhỏ để thỏa mãn đam mê. Được thực hiện những sở thích cá nhân như đọc sách, xem phim, vẽ tranh… sẽ khiến tâm trạng cải thiện đáng kể.

>>> XEM THÊM:

• Suy giảm nội tiết tố nữ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách cải thiện
• Bí quyết trẻ đẹp từ Collagen cá tuyết và các thảo dược tự nhiên
• Nám da nên ăn gì, kiêng gì? – Bật mí từ chuyên gia