Khô hạn ở phụ nữ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục hiệu quả

“Khô hạn” là vấn đề tế nhị của chị em phụ nữ. Đa số chị em đều gặp phải tình trạng này nhưng ngại chia sẻ, mặc dù không hài lòng nhưng rất ít chị em chủ động tìm hiểu nguyên nhân và tìm giải pháp cải thiện. Vậy vì sao chị em bị khô hạn và tình trạng này kéo dài bao lâu, có biện pháp nào để khắc phục, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Khô âm đạo (khô hạn) ở phụ nữ là gì?

Âm đạo luôn có một lớp dịch nhờn bao phủ để tăng độ ẩm, tạo môi trường kiềm ngăn không cho vi khuẩn xâm nhập cũng như tạo môi trường ổn định cho tinh trùng có thể tồn tại và di chuyển để sinh sản hữu tính. Các dịch tiết âm đạo này cũng giúp bôi trơn thành âm đạo, giảm ma sát trong quá trình quan hệ tình dục.

Tuy nhiên, theo thời gian, khi phụ nữ có tuổi, những thay đổi trong việc sản xuất và điều hòa hormone Estrogen khiến thành âm đạo mỏng đi, đồng nghĩa với việc có ít tế bào tiết ra dịch ẩm, từ đó dẫn đến khô âm đạo.

Theo đó, khô âm đạo hay còn gọi là “khô hạn” là tình trạng âm đạo thiếu hoặc ít chất nhờn bôi trơn khiến chị em cảm thấy cô bé bị khô rát, không đủ dịch nhờn tiết ra để bôi trơn và duy trì độ ẩm âm đạo.

Thống kê chỉ ra, cứ 10 phụ nữ ở độ tuổi tiền mãn kinh thì có đến 3 chị em phải trải qua tình trạng khô rát âm đạo. Đây là thời điểm nhạy cảm do nồng độ Estrogen suy giảm, khiến âm đạo thường xuyên bị khô hơn, đau rát khi quan hệ, thậm chí teo âm đạo.

2. Khô hạn sau sinh – Hầu hết các chị em gặp phải vấn đề này

Các chuyên gia sinh lý cho biết, trong thời kỳ mang thai, nội tiết tố của nữ giới tăng lên đáng kể. Điều này tạo thuận lợi cho sự phát triển của thai nhi. Đồng thời giai đoạn này, ham muốn và khả năng tình dục của chị em cũng tăng lên đáng kể.

Tuy nhiên, khi thai kỳ kết thúc, nội tiết tố estrogen giảm mạnh khiến cơ thể không kịp thích nghi. Vì vậy, đa phần nữ giới đều gặp phải tình trạng khô hạn sau sinh, đau rát khi quan hệ, không có hứng thú tình dục…

Mặt khác, việc sản phụ cho con bú cũng làm kích thích tuyến yên sản xuất nội tiết Prolactin. Hormone này có tác dụng kích thích sản sinh sữa, nhưng đồng thời cũng gây ức chế quá trình sản xuất etrogen, gây khô hạn sau sinh.

2. Nguyên nhân khiến âm đạo bị khô

Nồng độ Estrogen thay đổi, cụ thể giảm dần sau sinh hoặc giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh là nguyên nhân chủ yếu khiến âm đạo giảm sản xuất chất nhờn. Bên cạnh đó, một số nguyên nhân khác cũng khiến tình trạng khô âm đạo trở nên nặng nề hơn như:

• Cho con bú
• Hút thuốc lá
• Căng thẳng quá mức trong thời gian dài
• Rối loạn hệ thống miễn dịch như gặp hội chứng Sjogren (gây khô khắp cơ thể)
• Dùng thuốc tránh thai
• Thực hiện các bài tập cường độ mạnh
• Một số phương pháp điều trị ung thư như liệu pháp hormone, hóa trị, xạ trị
• Phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng
• Thụt rửa âm đạo nhiều
• Tác dụng phụ của thuốc làm giảm bài tiết dịch nhờn trong cơ thể (thuốc kháng Estrogen để điều trị u xơ tử cung hoặc lạc nội mạc tử cung, thuốc chống trầm cảm và thuốc kháng histamine)
• Gặp phải bệnh lý như tiểu đường

3. Làm thế nào để biết “cô bé gặp khô hạn”

Có nhiều dấu hiệu nhận biết cô bé gặp khô hạn, không đủ dịch nhờn để bôi trơn âm đạo. Chị em có thể nhận diện qua một số triệu chứng sau:

Triệu chứng	Biểu hiện cụ thể
Khô, rát, nóng âm đạo	Cảm thấy âm đạo bị kích ứng, cảm giác khô, thậm chí đau rát, nóng khi quan hệ do lượng chất nhờn tiết ra ít.
Ngứa âm đạo	Dich nhờn không đủ khiến môi trường âm đạo bị ảnh hưởng, vi khuẩn dễ xâm nhập gây ngứa rát, viêm nhiễm.
Viêm nhiễm vùng kín	Từ ngứa âm đạo, chị em có thể bị viêm nhiễm vùng kín. Lúc này thành âm đạo bị mỏng, các vi khuẩn làm tổn thương thành âm đạo.
Đau rát khi quan hệ	Do không đủ dịch nhờn nên trong quá trình quan hệ, dương vật cọ xát vào thành âm đạo gây đau, rát. Nhiều chị em còn bị đau sau khi quan hệ, đau khi đi tiểu, đứng ngồi khó chịu.
Teo âm đạo	Khô âm đạo dần dẫn đến thành âm đạo bị mỏng, gây teo âm đạo.
Thay đổi dịch tiết âm đạo	Dịch tiết âm đạo bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố như viêm nhiễm dẫn đến thay đổi như có màu vàng đục, mùi khó chịu.

4. Khô hạn kéo dài bao lâu? Có nguy hiểm không?

Có nhiều số liệu chỉ ra, có 17% phụ nữ trong độ tuổi 18-50 gặp vấn đề về khô âm đạo khi quan hệ tình dục, thậm chí trước khi mãn kinh. ¼ phụ nữ trong độ tuổi 50-59 gặp vấn đề khô âm đạo khi quan hệ tình dục và 16% chị em bị đau rát khi quan hệ. Theo nghiên cứu được khảo sát đối với phụ nữ tại Hải Phòng, có đến 92% chị em được khảo sát gặp phải vấn đề khô âm đạo. Có thể thấy “khô hạn” ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề sinh hoạt tình dục ở nữ giới.

Khô âm đạo thường có hai chiều hướng. Đối với trường hợp “khô hạn” nguyên nhân do tác động từ yếu tố bên ngoài như ảnh hưởng của thuốc, hút thuốc lá, thụt rửa âm đạo không đúng cách hay khô hạn sau sinh thì nếu ngưng sử dụng thuốc, điều chỉnh lại chế độ ăn uống sinh hoạt có thể giúp “cô bé” tăng chất nhờn trở lại.

Tuy nhiên trường hợp khô âm đạo do suy giảm nội tiết tố tiền mãn kinh – mãn kinh hoặc mắc phải hội chứng Sjogren thì tình trạng này sẽ kéo dài, thậm chí nếu không có phương án cải thiện chúng sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe âm đạo như:

• Tăng nguy cơ viêm nhiễm âm đạo và phụ khoa
• Tăng nguy cơ teo âm đạo
• Giảm ham muốn tình dục
• Mất tự tin trong “cuộc yêu”

Do đó, chị em cần biết cách cải thiện tình trạng khô hạn để chuyện sinh hoạt vợ chồng không còn gặp phải khó khăn cũng như tăng cường sức khỏe cho “cô bé”.

5. Bí quyết giảm khô hạn, giúp chị em tự tin khi quan hệ

Có nhiều cách giúp “cô bé” tăng chất nhờn, từ đó giúp nữ giới khắc phục tình trạng đau rát, tự tin hơn khi sinh hoạt vợ chồng.  Cụ thể bạn có thể tham khảo các cách sau:

5.1. Tăng cường Estrogen tại chỗ

Đối với trường hợp âm đạo bị khô do nồng độ Estrogen thấp, chị em có thể bổ sung Estrogen tại chỗ. Cách này an toàn hơn do không đưa nhiều Estrogen vào trong máu, chỉ tác động cục bộ lên âm đạo.

Hầu hết phụ nữ sử dụng một trong 3 loại Estrogen âm đạo dưới đây:

• Vòng âm đạo: Đặt chiếc vòng dẻo, mềm vào âm đạo, từ vòng này sẽ giải phóng một lượng Estrogen ổn định trực tiếp đến các mô. Vòng được thay 3 tháng một lần.
• Viên đặt âm đạo: Sử dụng viên đặt âm đạo mỗi ngày một lần trong 2 tuần đầu để điều trị tình trạng “khô hạn”. Sau đó đặt 2 lần/tuần đến khi các triệu chứng thuyên giảm.
• Kem bôi âm đạo: có chứa thành phần Estrogen, dùng để thoa vào âm đạo hàng ngày liên tục từ 1-2 tuần sau đó giảm xuống còn 1-3 lần một tuần theo chỉ dẫn.

Theo khuyến cáo của chuyên gia y tế, các trường hợp sau đây cần thận trọng khi áp dụng phương pháp này:

• Có tiền sử ung thư vú
• Có tiền sử ung thư nội mạc tử cung
• Chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân
• Đang mang thai hoặc đang cho con bú.

5.2. Sử dụng gel bôi trơn âm đạo

Đây là phương pháp điều trị tương đối đơn giản, dễ thực hiện và không cần chỉ định của bác sĩ. Có hai hướng giảm khô hạn ở phụ nữ, đó là:

• Chất làm ẩm âm đạo: Dùng kem dưỡng ẩm âm đạo để khôi phục độ ẩm cho vùng âm đạo. Bạn có thể thoa kem ngày 1-3 lần. Nên thoa vào buổi tối trước khi đi ngủ và không quan hệ tình dục để chất kem dưỡng ẩm được thẩm thấu sâu hơn.
• Chất bôi trơn gốc nước được dùng khi quan hệ tình dục để giảm tình trạng đau rát. Nên chọn các sản phẩm không chứa glycerin hoặc các chất kích ứng.

5.3. Bổ sung thực phẩm giảm khô âm đạo

Ngoài dùng thuốc, chị em nên cân đối chế độ dinh dưỡng để tăng chất nhờn, giúp việc quan hệ trở nên dễ dàng và tạo cảm hứng hơn. Một số thực phẩm có thể kể đến như:

• Tăng cường thực phẩm giàu vitamin E để duy trì độ ẩm âm đạo, cải thiện khô hạn. Các thực phẩm có chứa vitamin E như: thịt nạc, trứng gà, dầu thực vật như dầu gạo, dầu oliu, dầu đậu phộng…
• Thực phẩm giàu vitamin C: Giúp các tế bào da âm đạo trở nên sáng hơn, đồng thời giúp cô bé khỏe mạnh, đề kháng tốt. Điển hình như: ổi, cam, bưởi, quýt, chanh, dâu tây…
• Thực phẩm giàu omega-3: chất béo này có tác dụng tốt với sinh lý nữ cũng như giúp máu lưu thông đến vùng kín, cải thiện nồng độ Estrogen. Các loại cá béo giàu omega-3 như: cá thu, cá hồi, dầu gan cá tuyết, cá trích…
• Thực phẩm giàu Estrogen thực vật, có các hoạt chất giống với hormone trong cơ thể, từ đó cải thiện tình trạng khô âm đạo, tăng tiết dịch nhờn, giúp cô bé ra nhiều nước. Tiêu biểu như: mầm đậu nành, bông cải xanh, ngũ cốc, các loại hạt…
• Tăng cường thực phẩm giàu probiotic để cân bằng môi trường âm đạo, giảm viêm nhiễm.

Ngoài ra, nữ giới nên hạn chế đồ ăn cay nóng, chứa nhiều đường; tránh ăn đồ ăn quá mặn, quá ngọt; hạn chế thực phẩm đã qua chiên rán, nhiều dầu mỡ…

5.4 Uống đủ nước giúp giảm khô hạn

Nước không chỉ cần thiết đối với cơ thể, làn da nói chung mà còn rất quan trọng đối với phần phụ của phái đẹp. Uống ít nước có thể là nguyên nhân dẫn đến khô niêm mạc âm đạo; giảm tiết dịch nhờn, khiến “cô bé” nhanh bị lão hóa hơn.

Ngoài ra, thiếu nước còn làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa; khiến vi khuẩn, vi trùng dễ dàng xâm nhập vào vùng kín. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo phụ nữ trưởng thành nên uống khoảng 2,5-3 lít nước mỗi ngày.

5.5 Vệ sinh vùng kín sạch sẽ và đúng cách

Nhiều chị em mặc dù rất chăm vệ sinh vùng kín, thay rửa thường xuyên nhưng cô bé vẫn có mùi và bị ngứa. Nguyên nhân của hiện tượng này có thể do vệ sinh không đúng cách; thụt rửa sâu hoặc dùng dung dịch vệ sinh không phù hợp. Đây cũng có thể là nguyên nhân khiến “cô bé” gặp vấn đề trong việc tiết dịch nhờn bôi trơn khi quan hệ.

Chị em cần lưu ý rửa ráy nhẹ nhàng, không nên dùng các loại dung dịch có hóa chất, chất tẩy rửa mạnh. Ngoài ra, cần lau khô sau khi rửa ráy, mặc đồ thoáng mát, hạn chế đồ bó sát. Đặc biệt, nên thay đồ lót mới ít nhất 3 tháng 1 lần để tránh vi khuẩn tích tụ, gây hại cho vùng kín.

6. Lời khuyên từ chuyên gia với vấn đề khô hạn ở phụ nữ

Theo Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, để duy trì sức khỏe vùng kín, trong đó có việc cải thiện vấn đề khô rát âm đạo, chị em nên lưu ý:

• Trong chuyện quan hệ vợ chồng nên kéo dài màn dạo đầu
• Nên tập luyện thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe, duy trì sức khỏe dẻo dai
• Cân bằng giữa công việc, cuộc sống để hạn chế căng thẳng, stress
• Nên ngủ đủ giấc đúng với đồng hồ sinh học
• Uống đủ nước mỗi ngày
• Không sử dụng xà phòng, sữa tắm, kem dưỡng da có thành phần gây khô rát âm đạo
• Không dùng dung dịch thụt rửa âm đạo thường xuyên
• Hạn chế hút thuốc lá ảnh hưởng đến lượng máu của mô cơ thể, bao gồm mô âm đạo

Trên đây là một số thông tin về khô hạn ở phụ nữ, nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả. Nếu có thắc mắc nào chị em có thể liên hệ qua hotline 0343 44 66 99.

XEM THÊM:

• Top 5 cách bổ sung Estrogen sau sinh hiệu quả chị em nên biết
• Khô hạn có phải là yếu tố ảnh hưởng đến yếu sinh lý nữ?
• Tìm hiểu ngay 10 cách tăng Estrogen tự nhiên – cải thiện khô âm đạo